Blog

Hoe ontwikkelt een kind zelfvertrouwen?

Zelfvertrouwen betekent letterlijk: vertrouwen op jezelf, vertrouwen in jezelf. Vaak wordt bedoeld: erop vertrouwen dat je iets kunt, als tegenpool van faalangst. Maar, is het niet veel meer? Vertrouwen dat je goed bent zoals je bent? Dat is misschien nog wel belangrijker want dan is het ook niet erg als dingen mislukken als je iets niet kunt.

Een kind met zelfvertrouwen, heeft een positief zelfbeeld, vindt zichzelf de moeite waard, weet waar zijn of haar capaciteiten liggen, kent ook zijn of haar eigen beperkingen en heeft er vertrouwen in de taken en uitdagingen die het tegenkomt in het leven aan te kunnen. Een kind wordt niet geboren met zelfvertrouwen, al lijkt het ene kind wel meer aanleg te hebben voor het ontwikkelen van zelfvertrouwen dan het andere kind. Het verkrijgen van zelfvertrouwen is een ontwikkelingsproces wat vaak nog tot ver in de volwassenheid doorloopt.
Om een goed zelfvertrouwen te kunnen ontwikkelen moet een kind een goed gevoel over zichzelf hebben. Ouders kunnen veel doen om bij te dragen aan dit goede gevoel. Door het kind te waarderen en de ruimte te geven zich te ontwikkelen. Het is heel belangrijk dat ouders eisen en verwachtingen aan hun kind stellen die aansluiten bij het ontwikkelingsniveau. Te weinig of geen eisen of verwachtingen aan een kind stellen, stimuleert het kind niet te ontwikkelen. Het geeft het kind ook het gevoel dat de ouders er niet op vertrouwen dat het kind deze eisen aan zal kunnen of aan de verwachtingen zal kunnen voldoen. Het kind voelt zich onderschat. Het ‘zelluf doen’ van een peuter is dan ook belangrijk, ook nog wanneer het kind de peuterfase al lang achter zich heeft gelaten. Door dingen zelf te kunnen en ook het vertrouwen van de ouders te krijgen dat het kind dat (aan) kan, ontwikkelt een kind vertrouwen in zichzelf. Te hoge eisen of verwachtingen aan het kind stellen werkt begrijpelijk als zeer demotiverend en kan een kind een enorm onzeker gevoel geven.
De eisen en verwachtingen mogen best iets van een kind vragen, oftewel het kind iets uitdagen. Enige frustratie hoeft hierbij ook niet uit de weg gegaan te worden. Wat frustratie kan het kind stimuleren en uitdagen. Soms kan het ook goed zijn om een kind te stimuleren toch iets te gaan doen wat het eigenlijk nog niet kan of niet durft. Het is een enorme impuls voor het zelfvertrouwen wanneer een kind iets leert dat het eerst nog niet kon of durfde. Maar uiteindelijk moeten de eisen en verwachtingen wel haalbaar zijn voor het kind. Het kind heeft stimulatie nodig op zowel het verstandelijke, motorische als ook het sociaal-emotionele vlak, om een goed zelfvertrouwen te kunnen ontwikkelen.
Maar wát kan je dan doen om je kind te helpen dit zelfvertrouwen op te bouwen? Hieronder geef ik je een aantal tips.

  1. Voor het ontwikkelen van een goed zelfvertrouwen moet een kind opgroeien in een veilige omgeving waar het onvoorwaardelijke liefde krijgt, veel waardering en aanmoediging. Daarbij is sturing in de vorm van structuur, regelmaat en duidelijke grenzen belangrijk. Kinderen die opgroeien in een omgeving waarbij er structuur in de dag wordt geboden en waarbij er grenzen worden aangegeven indien nodig, zijn kinderen die echt als kind kunnen opgroeien en dat is belangrijk omdat dat een kind een veilig gevoel geeft. Als er structuur en voorspelbaarheid is weten kinderen wat er van hun verwacht wordt en vanuit die veiligheid van thuis kan een kind met zijn/haar zelfvertrouwen aan de slag. Ook is het belangrijk om je kind te erkennen en met al zijn/haar gevoelens te accepteren, ook de eigenheid en privacy-behoefte van je kind.
  2. If you wanna go fast, go slow!
    De meeste ouders kunnen grotere stappen zetten dan hun kind kan en willen ook graag met grote stappen vooruit. Maar het is jouw kind die de stappen moet zetten. Kies voor kleine stappen die passen bij jouw kind en je zult ontdekken dat je sneller gaat dan verwacht. Bedenk dat wanneer je jouw kind kleine stapjes laat nemen de kans op succes en dus slagen groter is wat het zelfvertrouwen stimuleert. Kleine stapjes zorgen er namelijk ook voor dat er geen paniek ontstaat en dat er geen alarmbel (stressreactie) in de hersenen aangaat.
  3. Wees zuinig met het geven van advies of hulp. Je stimuleert het zelfvertrouwen van je kind als je hem de ruimte geeft om de dingen op zijn eigen manier te doen, zijn eigen fouten te maken, zijn eigen ontdekkingen te doen. Dat vergroot de autonomie van het kind. Dat betekent dus ook, dat je het kind stimuleert om zijn eigen oplossingen te vinden in plaats van dat je adviezen aanreikt. Ook als het kind je iets vraagt, kun je eerst vragen; heb je zelf een idee?  En als je wel graag hulp wilt bieden, vraag dan eerst toestemming: “Vind je het goed als ik je erbij help of wil je het zelf eerst proberen?”.
  4. Gun je kind zijn dromen en fantasieën. Dat betekent dat je het enthousiasme van je kind deelt in plaats van het voor te bereiden op een teleurstelling. Juist door hen hun eigen ervaringen te gunnen, kunnen ze vertrouwen in zichzelf en in het leven ontwikkelen. En bovendien: hoe zeker kun je zijn dat je eigen verwachting klopt? Laat je eens verrassen door wat je kind kan!
  5. Laat merken dat je in je kind gelooft. Ook al kan hij/zij het nu nog niet, laat merken dat je erop vertrouwt dat het wel komt. Neem je kind serieus, en luister goed naar hem of haar. Om het vertrouwen te ontwikkelen dat je goed bent zoals je bent, heb je net als ieder mens erkenning nodig. Ook je kind wil gezien en gehoord worden. Daarom is het zo belangrijk dat je goed naar je kind luistert, en dat je wat je hoorde zo kunt teruggeven dat hij zich ook daadwerkelijk gehoord voelt. Dan weet je kind dat hij ertoe doet. Bij kleine kinderen heb je meer op te voeden met ‘vaste’ kaders. Dit geeft het kind een veilig en vertrouwd gevoel. Je moet als ouder die kaders gewoon scheppen, dat is ook je verantwoordelijkheid als ouder. Bijvoorbeeld: om 19.30 uur naar bed, niet langer dan een half uur voor de tv etc. Over die grenzen is geen enkele discussie mogelijk. Dat wil je kind natuurlijk wel graag, maar je moet hier duidelijk en consequent in zijn. Ook naar elkaar als ouder toe, dus val elkaar niet af. Als de ene ouder nee zegt, dan moet de ander daar niet tegenin gaan. Leg de nieuwe kaders wel duidelijk en liefdevol uit. Wellicht is het de eerste paar keren even tegenstribbelen, daar moet je even doorheen. Binnen die kaders is het vrij te doen wat je kind wil. Heb hierbij zelf ook geen voorkeur wat je kind zou moeten doen, en wees hierin consequent naar jezelf toe. Je zult merken dat je kind vrolijker wordt en meer vertrouwen krijgt zichzelf te uiten. Ook voor jezelf wordt het leuker want je hoeft niet steeds te verbieden; “Nee, dat mag niet”, “Nee dat kan niet” etc. Een verhaaltje of nog even zelf spelen is zijn keus zolang het duidelijk is dat hij om 19.30 uur naar bed gaat.
  6. Laat je kind fouten maken! Een kind ontdekt de wereld door vallen en opstaan, letterlijk en figuurlijk. Een kind kan geen zelfvertrouwen ontwikkelen als hij/zij geen fouten kan/mag maken. Dit vraagt een hoop geduld van ouders maar als een kind door het maken van kleine stapjes een aantal hobbels kan overwinnen en nieuwe vaardigheden kan aanleren dan zal je zien dat jouw kind groeit in zijn/haar zelfvertrouwen. Dit betekent voor jouw als ouder(s) dat je niet bovenop je kind moet gaan staan om te kijken of hij/zij gaat vallen f dat er iets misgaat. Maar neem een stapje terug en vraag je kind of het lukt om weer op te staan en door te spelen als hij/zij gevallen is bijvoorbeeld. Natuurlijk gaat dit in kleine stapjes en is het belangrijk dat je kijkt en doet wat bij jou kind aansluit. Maar mijn advies is; probeer dit eens uit met kleine dingen; laat een kind zelf naar de wc gaan, laat jouw kind helpen met de vaatwasser uitruimen, de tafel dekken of zelf ergens naartoe fietsen.

    Heel veel succes, ik ben benieuwd wat jullie ervan vinden!

Geef een reactie

Meer berichten

Door op

Door op

Door op

Neem contact met mij op

Vermeld in uw bericht een aantal momenten waarop u goed te bereiken bent. Ik neem dan z.s.m. contact met u op.

Wil jij je aanmelden voor (één van) de groepstrajecten? Wil je informatie over een opstelling of wil jij je aanmelden voor een opstelling? Vermeld dan even voor welk evenement en welke datum jij je op wilt geven!

Houd uw ongewenste/SPAM mail box in de gaten. Soms komt mijn bericht daar binnen!